BẢO HIỂM XÃ HỘI TỰ NGUYỆN LÀ GÌ?
Là loại hình bảo hiểm mà người dân tự nguyện tham gia, được lựa chọn
mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mìnhđể hưởng chế độ hưu trí và
tử tuất từ Quỹ bảo hiểm xã hội do Nhà nước quản lý.
AI ĐƯỢC THAM GIA?
Công dân Việt Nam, tuổi đời từ 15 đến 60 đối với nam và đến 55 tuổi đối
với nữ, nếu không thuộc diện đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Những người 60 tuổi trở lênđối với nam và 55 tuổi trở lên đối với nữ, đã
có ít nhất 15 năm đóng bao hiem xa hoi thì được tiếp tục tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện cho đủ 20 năm
để được hưởng chế độ hưu trí.
THAM GIA Ở ĐÂU?
Liên hệ trực tiếp với bao hiem xa hoi quận huyện nơi cư trú để được hướng dẫn
làm tờ khai đăng ký tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện.
Có thể tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện đan xen với thời gian ngừng tham gia
bao hiem xa hoi bắt buộc. Thời gian tính để hưởng chế độ là tổng thời gian tham gia của cả 2 loại
bao hiem xa hoi bắt buộc và tự nguyện.
MỨC ĐÓNG:
Người tham gia tự lựa chọn mức đóng, tùy theo mức thu nhập của mình.
Năm 2010, mức đóng thấp nhất bằng 18% lương tối thiểu chung và cao nhất bằng 20 lần
mức thấp nhất. Từ năm 2012 mức đóng thấp nhất bằng 20% và năm 2014 trở đi đóng thấp
nhất bằng 22% lương tối thiểu chung. Có thể đóng hàng tháng, hoặc hàng quý, hoặc 6
tháng một lần.
QUYỀN LỢI KHI THAM GIA:
1/ Được hưởng lương hưu và bảo hiểm y tế:
a/ Điều kiện:
•Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên.
•Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mà trước đó đã có tổng thời
gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đủ 20 năm trở lên, trong đó có đủ 15 năm làm
nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi
có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên thì được hưởng lương hưu theo quy định.
•Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mà trước đó đã có tổng thời
gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao
động từ 61% trở lên, được hưởng lương hưu với mức thấp hơn.
•Người lao động đã đóng bảo hiểm xã hội đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng
lao động từ 61% trở lên, được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với mức lương
hưu của người đủ điều kiện khi: Nam đủ 50 tuổi trở lên, nữ đủ 45 tuổi trở lên hoặc
có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy
hiểm thì không kể tuổi đời

Lưu ý: Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi nhưng thời gian đóng bảo hiểm xã
hội còn thiếu không quá 5 năm so với thời gian quy định, kể cả những người đã có từ đủ
15 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên mà chưa nhận bảo hiểm xã hội một lần có
nhu cầu tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thì được đóng tiếp cho đến khi đủ 20 năm.
b/ Mức hưởng:
Mức lương hưu hàng tháng = Tỷ lệ hưởng lương hưu X Lương bình quân đóng bao hiem xa hoi
15 năm đầu = 45% ;
và cộng thêm mỗi năm kế tiếp = 2% (nam) hoặc 3% (nữ)
Lưu ý: Mức hưởng lương hưu tối đa = 75%
2/ Được điều chỉnh lương hưu:
Lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá sinh hoạt từng thời kỳ, theo công bố của
Nhà nước.
3/ Được trợ cấp 1 lần khi nghỉ hưu:
Khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu hàng tháng còn được nhận trợ cấp 1 lần.Mức trợ cấp tính
từ năm đóng bao hiem xa hoi thứ 26 (nữ) và năm thứ 31 (nam). Mỗi năm được hưởng 0,5 tháng mức
thu nhập bình quân đóng bao hiem xa hoi.
4/ Được trợ cấp bao hiem xa hoi 1 lần:
a/ Điều kiện:
•Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi có dưới 15 năm đóng bảo hiểm xã hội.
•Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng bảo hiểm xã
hội mà không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội.
•Chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội mà không tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội và
có yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần.
•Ra nước ngoài để định cư.
b/ Mức hưởng:
Mỗi năm tham gia bao hiem xa hoi được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng
bao hiem xa hoi tự nguyện TN.
Lưu ý: Khi tính mức lương hưu hằng tháng, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu
hoặc bảo hiểm xã hội một lần, nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì
được tính như sau: Có tháng lẻ dưới 3 tháng thì không tính; từ đủ 3 tháng đến đủ 6
tháng được tính là nửa năm; từ trên 6 tháng đến đủ 12 tháng tính tròn là một năm.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã
hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số tiền đã đóng; mức tối
đa bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng bảo hiểm xã hội.
5/ Chế độ mai táng phí:
Đang tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện từ đủ 5 năm hoặc đang nhận lương hưu nếu không may
bị chết (hoặc bị Toà án tuyên bố là đã chết), người thân được nhận mai táng phí (bằng 10
tháng lương tối thiểu chung).
6/ Được trợ cấp tuất một lần:
a/ Trường hợp người lao động đang đóng hoặc đang bảo lưu thời gian đóng bao hiem xa hoi chết:
Thân nhân hưởng tính theo số năm đóng bao hiem xa hoi của người chết:Mỗi năm (đủ 12 tháng)
tính bằng 1,5 tháng bình quân tiền lương, tiền công tháng đóng bao hiem xa hoi.
Nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ dưới 3 tháng thì không tính;
từ đủ 3 tháng đến đủ 6 tháng được tính là nửa năm; từ trên 6 tháng đến đủ
12 tháng tính tròn là một năm.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng
bảo hiểm xã hội chưa đủ một năm thì mức hưởng bảo hiểm xã hội bằng số
tiền đã đóng; mức tối đa bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng
bảo hiểm xã hội.
b/ Trường hợp người đang hưởng lương hưu chết:
Thân nhân hưởng tính theo thời gian đã hưởng lương hưu: Nếu chết trong 2 tháng
đầu hưởng lương hưu thì tính bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng. Nếu chết vào
tháng sau đó, cứ hưởng thêm 1 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi 0,5 tháng
lương hưu.Mức trợ cấp thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng.
c/Trường hợp người vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian
đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện:
Tuất hàng tháng: Người đã có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ đủ 15
năm trở lên khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng:
-Tuất cơ bản: 50% mức lương tối thiểu chung/định suất.
-Tuất nuôi dưỡng: 70% mức lương tối thiểu chung/định suất (trường hợp không
còn người trực tiếp nuôi dưỡng).
-Số người hưởng trợ cấp tuất hàng tháng không quá 4 người đối với 1 người
chết. Trường hợp có từ 2 người chết trở lên thì thân nhân của những người này
được hưởng 2 lần mức trợ cấp quy định.
-Thời điểm hưởng trợ cấp tuất hàng tháng được thực hiện kể từ tháng liền sau
tháng mà người lao động, người hưởng lương hưu, trợ cấp TNLĐ, BNN chết.
Tuất một lần: Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện mà trước đó
có thời gian tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc dưới 15 năm bị chết hoặc thân nhân
đủ 15 năm trở lên nhưng thân nhân không đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng
tháng thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo số năm đã đóng bảo
hiểm xã hội, cứ mỗi năm (đủ 12 tháng) tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập
tháng đóng bảo hiểm xã hội. nếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội có tháng lẻ thì được
làm tròn. Mức thấp nhất bằng 3 tháng mức bình quân tiền lương, tiền công và thu
nhập tháng đóng bao hiem xa hoi.
III – THỦ TỤC HỒ SƠ:
1/ Hồ sơ hưởng lương hưu đối với người tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện:
- Sổ bao hiem xa hoi;
-Đơn đề nghị hưởng chế độ hưu trí (mẫu số 12-HSB) hoặc Giấy chứng nhận chờ
hưởng chế độ hưu trí đối với người lao động nghỉ việc, chưa đủ điều kiện về tuổi
đời;
-Đối với người chấp hành xong hình phạt tù trong trường hợp không được hưởng
án treo thì có thêm Giấy chứng nhận chấp hành xong hình phạt tù (bản sao);
-Đối với trường hợp hưởng chế độ hưu trí do bị suy giảm khả năng lao động thì
ngoài các giấy tờ nêu trên có thêm Biên bản giám định mức suy giảm khả năng lao
động của Hội đồng Giám định y khoa.
2/ Bảo hiểm xã hội một lần đối với người tham gia bao hiem xa hoi tự nguyện:
- Sổ bao hiem xa hoi;
-Đơn đề nghị hưởng bao hiem xa hoi một lần (mẫu số 14-HSB).
3/ Hồ sơ hưởng chế độ tử tuất:
-Sổ bảo hiểm xã hội đối với người đang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện;
-Giấy chứng tử, giấy báo tử hoặc quyết định của Toà án tuyên bố là đã chết;
-Tờ khai của thân nhân theo mẫu do tổ chức bảo hiểm xã hội quy định.